Tržišna privreda sa materijalnim napretkom, progresom i razvojem koje neumoljivo podstiče a od kojih zapravo zavisi, iziskuje i neprestano širenje opsega sopstvenog delovanja. Zarad održavanja privida funkcionisanja, neophodno je neprestano povezivanje manjih tržišta u veća te konstantno teritorijalno proširenje tržišnog obrasca. Bez te pretpostavke, privreda stagnira jer krupni kapital gubi motivaciju za nove investicije.

U civiliziranim društvima uobičajeno je shvaćanje prema kojem je »nacionalizam pogrdna riječ. Prevazilaženje nacionalizma proglašava se vrijednim truda. Ne samo u političkim govorima i traktatima, nego i u znanstvenim knjigama nacionalizam se opisuje kao primitivizam, zaostalost, reakcionarnost, zabluda ili bolest, a nadilaženje nacionalizma smatra se napretkom, pa i preduvjetom duhovne civilizacije« (Lemberg 1964 I: 7).

Gajo Petrović jedna je od najznačajnih ličnosti novije hrvatske filozofije. Usprkos tome, malo je pažnje usmjereno isključivo na njegove originalne teorijske modele. Dok najveći dio pristupa tematizira anegdote iz njegova života ili institucionalni utjecaj, te ga portretira kao pozitivan ili negativan simptom društveno-povijesnog konteksta, esej Matka Sorića nastoji kritički valorizirati Petrovića kao autora specifične filozofske pozicije. Pri tome se modernizam, kulturalizam, ontološki emergentizam i epistemološki antirealizam otkrivaju kao presudne odlike Petrovićeve filozofije prakse.

U eseju se mogu pronaći i argumentirani prigovori koji se odnose na zanemarivanje biološke dimenzije ljudskosti i potrebe za stabilnošću, nerazrađen odnos slobode i nužnosti u kontekstu socijalne teorije, preširoku definicija otuđenja, te neuskladivost prosvjetiteljske svijesti sa stvaralaštvom istinski novog.